Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού

Είναι η αγάπη ζήτημα αναμνήσεων; Φωλιάζει στο μυαλό μας ή κάπου αλλού; Μπορούμε να την σβήσουμε σα να μην υπήρξε ποτέ; Και, αν ναι, τι λόγο έχουμε να το κάνουμε;
Τέτοια ερωτήματα- σπαζοκεφαλιές μόνο ο Charlie Caufman θα μπορούσε να κάνει. Μετά την τραγελαφική πραγματεία πάνω στην εμμονή της διασημότητας του "Being John Malkovich" και τον σουρεαλιστικό οδοστρωτήρα στο "Adaptation", αποφασίζει να ηρεμήσει λίγο, να κατεβάσει την ταχύτητά του και να πάρει μια ανάσα. Το αποτέλεσμά είναι ίσως το πιό μεστό, προσγειωμένο και όμορφο σενάριο που έχουμε δει από την πένα του.
Ο Joel και η Clementine αντιμετωπίζουν την φθορά στην σχέση τους. Μια φθορά που μοιάζει αναπόφευκτη και που, όταν φτάνει στο ζενίθ της, δεν τους αφήνει τίποτε άλλο από θυμό. Η απόφαση είναι κοινή και για τους δυο: όχι μόνο χωρίζουν, αλλά επιλέγουν να σβήσουν τελείως ο ένας τον άλλον από την μνήμη τους. Μόνο που ο Joel μετανιώνει. Και αρχίζει μια απεγνωσμένη προσπάθεια να σώσει ό,τι μπορεί από τις αναμνήσεις του για την Clementine, κρύβοντας την στις πιό κρυφές γωνίες του μυαλού του, σε μια σκληρή μάχη ενάντια στην διαδικασία που απειλεί να καταστρέψει αυτό που κάποτε αγάπησε.
Στον ρόλο του Joel βρίσκουμε - χωρίς αυτό να αποτελεί έκπληξη - τον Jim Carrey στην καλύτερη στιγμή της, συχνά διφορούμενης, καριέρας του. Έναν Carrey που κινείται από το σοβαρό στο αστείο και από το δραματικό στο κωμικό με απίστευτη άνεση, χωρίς να καταφεύγει σε νόρμες που μπορεί να καταλήξουν γελοίες. Μια ερμηνεία γεμάτη, αληθινή, πιστή, μια ερμηνεία που περιμέναμε ότι θα τον ανέβαζε πανεύκολα στο βήμα των Όσκαρ για τον ευχαριστήριο λόγο του, αν δεν είχε την ατυχία να πέσει την ίδια χρονιά σε δυο μεγάλους "αντιπάλους": πρώτα στην επιδεικτική αδιαφορία της Ακαδημίας που δεν τον έβαλε καν στην πεντάδα (γιουχάισμα παρακαλώ!) και, ύστερα, στον Jammie Fox του "Ray". Στην τελευταία σκηνή δεν αμφιβάλλουμε ότι η αγάπη του είναι πέρα για πέρα αληθινή, αλλά εξίσου αληθινή είναι η αγωνία του και το βάρος της απώλειας. Όμως δεν μπορούμε να τον λυπηθούμε. Αντίθετα, νομίζω πως τον ζηλεύουμε.
Δίπλα του, η Kate Winslet. Την είχα ερωτευθεί παράφορα στο "Heavenly Creatures", την μίσησα σφόδρα στον "Τιτανικό" και, τώρα, δεκατρία χρόνια μετά, ήρθε για να ξαναμπεί στην καρδιά μου. Μέσα από μύρια κύματα αποτυχημένων σχέσεων και πλασματικών φιλιών, η Clementine έχει κερδίσει σοφία, την σοφία κάποιου που ξέρει πως το μόνο που πραγματικά χρειάζεται είναι ένας άνθρωπος δίπλα του, ένα πρόσωπο να πει μια καλημέρα, κάποιον να ξυπνήσει δίπλα του το πρωί. Όταν χωρίζουν, ο πόνος της είναι αληθινός. Όμως δεν είναι θυμωμένη με τον Joel. Περισσότερο θυμωμένη είναι με τον εαυτό της. Κι αυτό γιατί δεν μπορεί να καταλάβει που έχει κάνει το λάθος. Δίκαια η υποψηφιότητά της για το Όσκαρ Α' Γυναικείου, αλλά καμία ελπίδα μπροστά στην Hilary Swank του "Million Dollar Baby".
Πίσω από την κάμερα αλλά και από το σενάριο βρίσκεται ο Michel Gondry, περισσότερο γνωστός από την άλλη του συνεργασία με τον Caufman, στο "Human Nature". Θεωρώ εκπληκτικό το παιχνίδι του με την κάμερα και τους ευρυγώνιους φακούς, μια δουλειά στην οποία διακρίνω ίχνη από Terry Gilliam, χωρίς όμως το "βάρος" και το "πνίξιμο" του "Brazil" ή του "Fisher King". Οι υπερβολές δεν αποφεύγονται - ιδιαίτερα στις σκηνές των αναμνήσεων - αλλά είναι τόσο λειτουργικές που νομίζω πως τίποτα δεν θα δούλευε αν δεν υπήρχαν.
Τέλος, δεν μπορεί κανείς να μην προσέξει τους δεύτερους ρόλους, ιδιαίτερα τον Elijah Wood και την Kirsten Dunst (αγαπάω τρελά!) σε ρόλους που λες και γράφτηκαν γι'αυτούς. Και ρίξτε και μια πιο προσεκτική ματιά στον Tom Wilkinson ("The Full Monty") στον ρόλο του γιατρού, και ίσως δείτε αυτό που είδα κι εγώ: έναν πραγματικά σπουδαίο, αλλά παρεξηγημένο ηθοποιό.
Βλέποντας μια ταινία του Caufman, έχεις μόνο δύο επιλογές. Ή την αγαπάς ή την μισείς. Ενδιάμεσος δρόμος δεν υπάρχει. Αυτή την ταινία την αγάπησα. Ένιωσα ότι δεν είχα άλλη επιλογή. Εαν δεν την έχετε δει, σας την προτείνω χωρίς δεύτερη κουβέντα. Και, αφού την δείτε, κοιτάξτε στα μάτια τον ή την σύντροφό σας. Σας υπόσχομαι ότι θα ανακαλύψετε πολλά περισσότερα από αυτά που νομίζετε ότι ήδη ξέρετε.










Βαθμολογία......................9,5/10

International Movie Database : http://www.imdb.com/title/tt0338013/

Trivia: Ο τίτλος είναι στίχος από το "Eloisa to Abelard" του Alexander Pope. Αν έχετε την υπομονή να διαβάσετε από αγγλικά, δείτε το εδώ. Πραγματικά αξίζει τον κόπο!