Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2007

Όχι...δεν θα γκρινιάξω

Το πήρα απόφαση. Είναι ημέρες χαράς, γιορτής, ανθρωπιάς. Είναι ημέρες σκέψης, αλληλεγγύης, συμπόνιας προς αυτόν που έχει ανάγκη. Δεν πρόκειται να παραπονεθώ για τίποτα. Ούτε να γκρινιάξω.
Τι κι αν το δώρο των Χριστουγέννων εξανεμίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες; Τι κι αν η γαλοπούλα έφτασε δέκα ευρώ το κιλό; Τι κι αν έσκασα τριάντα πέντε ευρώ σε κάτι μελομακάρονα που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν σαν στοπ στην πόρτα; Τι κι αν μέσα στα κάστανα που μου πούλησε ο μπακάλης δίπλα βρήκα ένα σκουλήκι μεγαλύτερο κι από το φίδι του Μεγαλέξανδρου; Δεν θα γκρινιάξω.
Να με πειράξει που με ξυπνήσανε επτάμισι το πρωί ένα μάτσο γυφτάκια από τον καταυλισμό λίγο έξω από την πόλη, κράζοντας "ντίγωνα γκάλαντα" με μια φωνή που έμοιαζε με γουρούνι που το έσφαζαν; Να γκρινιάξω που είχανε βάλει ταρίφα "πέντε 'βρω"; Να παραπονεθώ που πέρασε η μπάντα της κακιάς ώρας από τον δρόμο μπροστά από το σπίτι μου στις δύο το μεσημέρι, κάνοντας τα τζάμια να τρίζουν; Όχι, κύριε, δεν θα γκρινιάξω.
Γιατί να στενοχωρηθώ που κάνανε την γειτονιά μου χειρότερη κι από κοστούμι του Λιμπεράτσε; Γιατί να γκρινιάζω που στήσανε στην μέση της πλατείας μια σκαλωσιά από κάποιο καραγιαπί, του βάλανε φωτάκια που πότε ανάβουν πότε όχι, σκαρώσανε ένα αστέρι - οχτάκτινο - από σύρμα και όλο τούτο το κατασκεύασμα το είπανε "δέντρο"; Γιατί να με πειράξει που, ενώ βρήκανε την ευκαιρία να κάνουν τις κολώνες της γειτονιάς να μοιάζουν με τον Φλωρινιώτη, δεν έκαναν καν τον κόπο να μαζέψουν το σκουπιδαριό που έχει μαζευτεί στο διπλανό οικόπεδο; Δεν θα γκρινιάξω.
Δεν πρέπει να είμαι ευχαριστημένος με τον χοντρομπαλά που, από μασκότ της Coca Cola, τον βλέπω να φιγουράρει σε όλες τις πλατείες παρέα με κάποιο ψωριασμένο γαϊδούρι, κάνοντας "χο χο χο!!!" λες κι έχει βρογχικά; Δεν πρέπει να νιώθω απέραντη αγάπη βλέποντας τον φουκαρά τον πατέρα να τον σέρνει από το χέρι ο δεκάχρονος γιος του που ουρλιάζει με όση δύναμη έχει "ΘΕΛΩ ΤΟ PLAYSTATION 3!!!!", μέσα στον κόσμο, ενώ ο πατέρας ξέρει ότι το μόνο που του έχει μείνει στην τσέπη είναι ένα πενηντάρικο για το ηλεκτρικό και σκέφτεται πόσο καλός άνθρωπος ήτανε ο Ηρώδης; Δεν πρέπει να με πλημμυρίζει το πνεύμα των Χριστουγέννων όταν μια σαραντάρα γεροντοκόρη μου ζητάει εξήντα ευρώ για ένα κουτί σοκολατάκια από την Χριστουγεννούπολη στο Σύνταγμα επειδή, λέει, είναι "Ελβετικά"; Όχι, δεν θα γκρινιάξω.
Γιατί να γκρινιάξω; Και, τώρα που το καλοσκέφτομαι, γιατί να γκρινιάξετε κι εσείς; Είναι ημέρες αγάπης, αλληλεγγύης, ευχής και ανθρωπιάς. Σε λίγο, ο παλιός ο χρόνος θα φύγει, και θα έρθει ο καινούριος, γεμάτος νέες ελπίδες, νέες ευχές, νέες προοπτικές στον ορίζοντα. Και θα φύγει κι αυτός, και θα έρθει ο επόμενος, κι ο επόμενος, κι ο επόμενος, ως το 2012 που θα κατεβούν οι Ελοχίμ, οι Νεφελίμ και ο Αντίχριστος, και θα έρθει η Δευτέρα Παρουσία, και θα ψοφήσουμε όλοι από αηδία και θα ησυχάσουμε. Επαναλάβετε όλοι λοιπόν την κατήχηση μετά από μένα: "δεν θα γκρινιάξω...δεν θα γκρινιάξω...δεν θα γκρινιάξω".
Καλά Χριστούγεννα λοιπόν, και καλή Πρωτοχρονιά. Και να μην γκρινιάξετε. Έχετε μπροστά σας ολόκληρο χρόνο για να το κάνετε. Μπορείτε να κρατηθήτε για λίγες ημέρες ακόμα!

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2007

Αναβολή από την...λογική

Τελικά είναι εκπληκτικό το πόσο εύκολα κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να γελοιοποιούνται. Το θέμα στο οποίο αναφέρομαι είναι η δίκη του Αντώνη Τσιπρόπουλου και του blogme η οποία επρόκειτο να γίνει την Παρασκευή, 14 του μηνός. Αν και η υπόθεση είναι γνωστή στην ελληνική μπλογκόσφαιρα, επιτρέψτε μου να αναφέρω εν τάχει τα βασικότερα σημεία της.
Ο Αντώνης Τσιπρόπουλος διατηρούσε ιστοσελίδα, η οποία μέσω RSS feed αναδημοσίευε άρθρα από έναν μεγάλο αριθμό ελληνικών blogs. Κάποια στιγμή λοιπόν, αναδημοσιεύτηκε εκεί ένα άρθρο από το funEL.gr, το οποίο σατίριζε τον γνωστό τηλεπλασιέ Δημοσθένη Λιακόπουλο - ξέρετε...κόκκινες αρκούδες, χανεμπού, χάλκινα βιβλία, έρχονται οι Ελ, τρεχάτε να σωθείτε. Η συνέχεια μόνο στην σφαίρα της ιλαροτραγωδίας μπορεί να ανήκει. Ο κος Λιακόπουλος, αδυνατώντας να εντοπίσει τον συντάκτη του άρθρου, ξέσπασε νομικά εναντίον του κου Τσιπρόπουλου, σέρνοντας τον στα δικαστήρια για "προσβολή της προσωπικότητάς του"- εδώ γελάμε!!! Όπως πολύ εύστοχα το έθεσαν πολλοί bloggers, είναι σα να μηνύεις τον περιπτερά για ένα άρθρο της εφημερίδας που πουλάει.
Και φτάνουμε στο σήμερα.
Ενώ όλα ήταν έτοιμα, και η δίκη είχε ήδη λάβει το νούμερο της - 17 αν θυμάμαι καλά - εμφανίστηκε ξαφνικά ο δικηγόρος του κου Λιακόπουλου και ζήτησε...αναβολή της δίκης. Η δικαιολογία ήταν ότι, λόγω αλλαγής διεύθυνσης, ο κος Λιακόπουλος δεν έλαβε κανονικά την κλήτευση του δικαστηρίου και, κατά συνέπεια, δεν ήξερε την ημέρα και την ώρα της διεξαγωγής της. Το ότι ο δικηγόρος του ήξερε απόλυτα και τα δύο, είναι ένα γεγονός που το αφήνω στην κρίση σας.
Το δικαστήριο δέχτηκε την δικαιολογία και όρισε νέα δικάσιμο. Νέα ημερομηνία της δίκης...η 18η Φεβρουαρίου του 2009! Άλλος ένας τραγέλαφος της ελληνικής δικαιοσύνης.
Όσο διαβάζω τα γεγονότα και την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης, δύο είναι τα πιθανά συμπεράσματα στα οποία καταλήγω.
Πρώτον, ο κος Λιακόπουλος αρχίζει να καταλαβαίνει ότι κρατάει μια καυτή πατάτα στα χέρια του, που μόνο να τον κάψει μπορεί. Είναι φανερό ότι η γραμμή που ακολουθεί δεν έχει καμία τύχη, και το μόνο που προβάλλει είναι η γελοιότητα και η ασχετοσύνη του σε ζητήματα της τεχνολογίας. Προκειμένου λοιπόν να πέσει στα μαλακά, τρενάρει την υπόθεση - με υπερβολικά άκομψο τρόπο - για να αποσύρει την μήνυση όταν η κατακραυγή θα έχει κοπάσει. Ελπίζει έτσι στον μικρότερο δυνατό αριθμό αυγών, ντοματών και λοιπών ζαρζαβατικών που θα τον έχουν ως στόχο.
Δεύτερον, η ελληνική διαδικτυακή κοινότητα δεν αποτελείται από μαλάκες, όπως θα ήθελε ο κος Λιακόπουλος να συμβαίνει. Οι αντιδράσεις εναντίον του ήταν και είναι πολλές και άμεσες, ένας κόλαφος ενάντια σε κάποιον που χρησιμοποιεί φτηνούς εντυπωσιασμούς και βαθυστόχαστους, κενούς νοήματος λαϊκισμούς για να προωθήσει βιβλία της χειρίστης ποιότητας, με ολοφάνερο target group τους αγράμματους και αμόρφωτους, "εθνικής σκέψεως" δεινοσαύρους της σημερινής ελληνικής κοινωνίας. Οι κάτοικοι του ελληνικού δικτυακού χωριού έχουν γνώσεις, έχουν κριτική σκέψη και έχουν την νοημοσύνη που χρειάζεται για να καταλάβουν ποια πλευρά πρέπει να υποστηρίξουν.
Θέλω να πιστεύω ότι η ελληνική δικαιοσύνη, παρά τα μύρια όσα προβλήματά της, έχει την στοιχειώδη ευφυΐα για να καταλάβει ότι η μόνη λογική ετυμηγορία είναι η πανηγυρική αθώωση του Αντώνη Τσιπρόπουλου. Δεν θέλω να φτάσω σε πιο βαθιά επίπεδα ερμηνείας της υπόθεσης αυτής, όπως ο κίνδυνος της ποινικοποίησης της διαδικτυακής ελευθερίας, αλλά θα μείνω στην επιφάνειά της - η οποία είναι και αυτή σοβαρή. Στο γεγονός ότι ένας άνθρωπος αθώος και καθημερινός μπλέκει σε περιπέτειες εξαιτίας της ασχετοσύνης και των μικροεγωισμών κάποιου που νομίζει ότι μπορεί να κάνει και να ισχυρίζεται ότι του κατέβει στο κεφάλι. Μόνο και μόνο γιαυτό, έχουμε υποχρέωση να συνεχίζουμε να αντιδρούμε σ'αυτή την γελοία υπόθεση.

Υ.Γ: Μπορείτε, αν θέλετε, να υπογράψετε υπέρ του blogme και του Αντώνη Τσιπρόπουλου εδώ.

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2007

Ηθική και Θρησκεία

Από τα πιό κλασικά ερωτήματα των θεϊστών απέναντι στους αθεϊστές, είναι η σύνδεση θρησκείας και ηθικής. O Ντοστογιέφσκι το είχε διατυπώσει - με μια κάπως μοιρολατρική διάθεση - στους "Αδερφούς Καραμαζόφ" : "Αν ο Θεός είναι νεκρός, όλα επιτρέπονται". Με κάπως μεταμοντέρνα διάθεση και με μια δόση ψυχολογίας, οι θεϊστές ρωτούν το εξής: "Ας υποθέσουμε ότι, όντως, όλα τα περί Θεού είναι αποκύημα της φαντασίας μας. Ας υποθέσουμε ότι οι Γραφές όντως είναι μυθολογία. Τότε, πως διαχωρίζουμε το καλό από το κακό; Πως ξέρουμε ότι πρέπει να είμαστε καλοί απέναντι στους άλλους; Ποια η εγγύηση ότι θα συνεχίσουμε να είμαστε ηθικοί;"
Καταρχήν πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Κανείς δεν έχει αντίρρηση ότι οι βάσεις των τριών αβραμικών θρησκειών που κατέχουν σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό στον κόσμο (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και μουσουλμανισμός) είναι τα ιερά κείμενά τους. Αν και τα τελευταία χρόνια υπάρχει κάποια προσπάθεια να αποσυνδεθούν οι Γραφές από την πίστη και την θρησκεία, το όλο εγχείρημα αποδεικνύεται συχνά σαθρό, έωλο και ανάξιο λόγου - κλασικά παραδείγματα ο δημιουργισμός και ο ευφυής σχεδιασμός.Δεν θα σταθώ στον Ινδουισμό ή στον Βουδισμό, απλούστατα γιατί είναι δύσκολο να τα αντιμετωπίσει κανείς σαν θρησκείες με την αυστηρή έννοια του όρου, ενώ πιό πολύ εκλαμβάνονται σαν φιλοσοφικά συστήματα - όσο τρελά ή τραγελαφικά και να είναι. Προσπαθώντας λοιπόν να εξετάσουμε το παραπάνω ερώτημα, πρέπει να δούμε πως προβάλλεται η ηθική μέσα από τα κείμενα αυτά.
Αναλύοντας την Βίβλο από πλευράς ηθικής, τα νέα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Καταρχήν η ιδέα του περιούσιου λαού είναι ηθικώς αμφισβητήσιμη - αν όχι απορριπτέα. Ολοφάνερα ρατσιστική και ενάντια στις αρχές του ανθρωπισμού, η ιδέα ότι είσαι το "αγαπημένο παιδί" μιας ανώτερης ύπαρξης μιλάει κατευθείαν στον εγωισμό, στο σολιψισμό και εν τέλει στον μαζοχισμό μιας ομάδας, συχνά με τραγικά αποτελέσματα. Ο Θεός διατάζει τον Ιησού του Ναυή να εξαφανίσει από προσώπου γης τους Αμαληκίτες, να κατασφάξει νέους, γέρους και παιδιά, να σκλαβώσει τις γυναίκες, να αρπάξει τα ζώα και τα πλούτη τους. Η δικαιολογία; "Αυτή είναι η γη που σας έχω υποσχεθεί". Ποιος θα μπορούσε να εκλάβει κάτι τέτοιο ως "ηθικό";
Στην ιστορία του Λωτ βρίσκουμε κάτι άλλο, εξίσου - αν όχι περισσότερο - ανατριχιαστικό. Δύο άγγελοι επισκέπτονται τον Λωτ και αυτός τους προσκαλεί να δειπνήσουν και να ξεκουραστούν. Οι "πονηροί" Σοδομίτες περικυκλώνουν την σκηνή του και απαιτούν να τους παραδώσει τους δύο ξένους "για να τους γνωρίσουν" - νομίζω πως το νόημα της "γνωριμίας" είναι σαφές. Και ακολουθεί η φρικιαστική απάντηση του Λωτ: "Μην πειράξετε αυτούς τους δυο ανθρώπους, γιατί είναι καλεσμένοι μου. Να, στην σκηνή μου είναι οι δυο κόρες μου, που δεν έχουν γνωρίσει ακόμη άντρα. Αυτές να τις πάρετε να να τις μεταχειριστείτε όπως επιθυμείτε. Τους δυο ξένους όμως μην τους πειράξετε, γιατί είναι υπό την προστασία μου". Ποιος άνθρωπος με στοιχειώδη αίσθηση της ανθρωπιάς θα έδινε ανερυθρίαστα τις κόρες του σε μια ομάδα από βιαστές, παιδεραστές και δολοφόνους; Ευτυχώς ο Λωτ δεν πραγματοποίησε την πρότασή του - ο Θεός τύφλωσε τους Σοδομίτες - αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει αντίρρηση πως αυτός ο άνθρωπος, στην σημερινή εποχή, θα κατέληγε με συνοπτικές διαδικασίες στα μπουντρούμια του Σινγκ Σινγκ. Πως λοιπόν αποτελεί ηθικό πρότυπο;
Ο ακρογωνιαίος λίθος της Παλαιάς Διαθήκης, η θυσία του Αβραάμ, αποτελεί άλλον έναν ηθικό τραγέλαφο ο οποίος εκλαμβάνεται σαν ύψιστο αγαθό. Πέρα από το ψυχολογικό σοκ που μπορεί να υποστεί ένα παιδί στην θέα ενός μαχαιριού που απειλεί να του κόψει τον λαιμό, η ίδια η στάση του Αβραάμ απέναντι στο όλο θέμα προκαλεί έκπληξη, Πως μπορεί ένας πατέρας να συμφωνήσει σε μια τόσο απεχθή πράξη, έστω και μετά από δισταγμό; Και ποιος ηθικός Θεός θα υπέβαλλε σε τέτοιο ψυχολογικό μαρτύριο ένα παιδί, μόνο και μόνο για να αποκαλύψει στο τέλος ότι "άλλαξε γνώμη";
Η θέση της γυναίκας στην Παλαιά Διαθήκη μόνο οργή προκαλεί, και βασίζεται σε κάτι τόσο τετριμμένο και άχρηστο, όσο ο παρθενικός υμένας. "Αν μια γυναίκα δεν είναι παρθένα την στιγμή που θα παντρευτεί, να συρθεί στο κατώφλι του πατρικού της κι εκεί οι άντρες της πόλης να την σκοτώσουν με πέτρες", λέει το Δευτερονόμιο.Και στους Αριθμούς: "Σκοτώστε όλους τους άντρες, τα παιδιά και όσες δεν είναι παρθένες. Αλλά αυτές που είναι, κρατήστε τις για τους εαυτούς σας". Προκαλώ κάποιον να δικαιολογήσει ηθικά όλα τα παραπάνω - οι γυναίκες σίγουρα θα δυσκολευτούν.
Στην Καινή Διαθήκη τα πράγματα σαφώς καλυτερεύουν, αλλά εισάγεται ίσως η πιό φρικιαστική έννοια όλης της θρησκείας: η Κόλαση. Βλέπετε, μπορεί να έχετε επιλογή ως προς την πίστη σας - ο κίνδυνος να χάσετε το κεφάλι σας έχει μειωθεί δραματικά - αλλά όσοι δεν πιστεύουν, ας ετοιμάζονται για ένα μαρτύριο από το οποίο δεν υπάρχει σωτηρία. Πολύ θα ήθελα να ξέρω τι είδους επιλογή ή ελευθερία επιλογής είναι αυτό. Και πολύ θα ήθελα να ξέρω τα ηθικά κριτήρια ενός Θεού που λέει "έχεις ελευθερία επιλογής, αλλά αν δεν συμφωνήσεις μαζί μου, της πάτησες!".
Στις Επιστολές των Αποστόλων, πολλές φορές δεν βλέπουμε κάτι διαφορετικό ή ριζοσπαστικό. Κι εκεί η θέση της γυναίκας είναι ανύπαρκτη, τα "ανυπάκουα παιδιά" πρέπει να θανατώνονται - προς έκπληξή μας, κάτι τέτοιο υποστηρίζει και ο Ιησούς! - η σκλαβιά επιτρέπεται. Ευτυχώς που η γελοιοδέστατη εντολή όλων, η διατήρηση του Σαββάτου, φαίνεται να καταργείται.
Το Κοράνι, το Τόρα και το Χαντίθ δεν λένε στην ουσία κάτι διαφορετικό, αλλά μερικές φορές παρουσιάζουν κάποιες ανατριχιαστικές επεκτάσεις. Εκεί δεν φτάνει η δολοφονία κάποιου που αλλάζει πίστη. Πρέπει αυτή η εκτέλεση να γίνει δι' αποκεφαλισμού. Επίσης προβλέπουν τον ακρωτηριασμό μέσω περιτομής, ή το ανατριχιαστικό ανάλογο για τις γυναίκες, την κλειτοριδεκτομή.
Μπορούμε συνεπώς να αντλήσουμε ηθική από τις Γραφές ή τα ιερά κείμενα των επικρατέστερων θρησκειών; Δεν ξέρω για σας, αλλά προσωπικά δεν μπορώ να δεχθώ σαν ηθικό πρότυπο έναν Θεό που φαίνεται να επιβάλλει την σκλαβιά, τον φόνο, τον ακρωτηριασμό, την μισαλλοδοξία, τις φυλετικές διακρίσεις, την μαστροπεία, την παιδεραστία ή την παιδοκτονία. Από που λοιπόν πρέπει να αντλήσω την ηθική μου;
Δεν χρειάζομαι άνωθεν άδεια για να δείξω αλληλεγγύη σε κάποιον που υποφέρει. Η συνεργασία μεταξύ ανθρώπων, η ανθρώπινη αντιμετώπιση, η αλληλοϋποστήριξη, η βοήθεια ενάντια στην αδυναμία - όλα είναι δυνατότητες που πηγάζουν από την δαρβινική κληρονομιά μας ως είδος. Το να φανώ χρήσιμος σε κάποιον βοηθάει στην επιβίωσή μου γιατί μπορεί αυτός ο κάποιος να φανεί χρήσιμος σε μένα. Το να συνεργαστώ με κάποιον βοηθάει την επίτευξη των στόχων μου. Το να σεβαστώ κάποιον αυξάνει τις πιθανότητες να μου δείξει εμπιστοσύνη και να συνεργαστεί μαζί μου. Το λιγότερο που θα χρειαστώ για να ασκήσω αυτά τα ανθρώπινα καθήκοντά μου, είναι ένας θεϊκός Big Brother, μια ουράνια απολυταρχία που δεν μου αφήνει κανένα, μα κανένα περιθώριο κρίσης, επιλογής ή άμυνας.
Και κάτι τελευταίο. Για όσους πουν "μα υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν το καλό εμπνευσμένοι από την θρησκεία τους", θα αντιτάξω τα λόγια του Stephen Weinberg: "Οι καλοί άνθρωποι κάνουν καλά πράγματα. Οι κακοί άνθρωποι κάνουν κακά πράγματα. Μα μόνο η θρησκεία μπορεί να κάνει έναν καλό άνθρωπο να κάνει κακά πράγματα".