Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2007

Χαμένες ταυτότητες...

Αναμφισβήτητα πρόκειται για την πιό αμφιλεγόμενη και αινιγματική προσωπικότητα της Παγκόσμιας Ιστορίας. Στο όνομά του χιλιάδες σφάχτηκαν, παλουκώθηκαν, κάηκαν στην πυρά και στραγγαλίστηκαν, τόσο από τους υποστηρικτές του όσο και από τους αντιπάλους του. Εξαιτίας αυτών που έλεγε, ζήσαμε περίπου χίλια χρόνια σκοταδισμού και θεοκρατίας. Τα πιό τραγικά θύματα του, οι γυναίκες, πέρασαν τα πάνδεινα κάτω από το τσεκούρι του Malleus Maleficarum. Σήμερα, δύο χιλιάδες χρόνια μετά, δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι αυτού του πλανήτη πιστεύουν ότι δεν ήταν άνθρωπος, αλλά θεός (ό,τι και να σημαίνει αυτό) , ο καθένας με τον τρόπο του. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι δεν φέρει καμία ευθύνη! Σίγουρα, ούτε ο ίδιος μπορούσε να φανταστεί τι θα επακολουθούσε!
Ecce Homo, λοιπόν. Ιδού ο Άνθρωπος! Ο Ιησούς!
Το πρώτο πρόβλημα σχετικά με τον Ιησού, είναι το όνομά του. Υπάρχει ακόμα η παρανόηση ότι το "Χριστός" είναι όνομα - ή έστω επίθετο. Μέγα λάθος. "Χριστός" είναι ο τίτλος που απέκτησε - μάλλον μεταθανάτια - και προέρχεται από τα ελληνικά: χριστός, ο έχων το χρίσμα. Πρόκειται για μάλλον άστοχη απόδοση του αραμαϊκού massiah, σωτήρας, απ' όπου προήλθε ο εξελληνισμένος τύπος μεσσίας. Η Καινή Διαθήκη τον αναφέρει με το εβραϊκό του όνομα: Yeshua, σύντμηση του Yehoshua, "Ο θεός σώζει". Σκοντάφτουμε όμως στον Ησαΐα: "...ο Κύριος θα σας δώσει σημάδι: ιδού, μια παρθένα θα μείνει έγκυος, και θα γεννήσει γιο, και το όνομά του θα είναι Εμμανουήλ...". Κι αυτό δεν είναι άλλο από το αραμαϊκό immanu'el, "Ο Θεός [είναι] μαζί μας". Κι όσοι έχετε παντρευτεί, δεν ξέρω αν προσέξατε τι λέει ο παπάς στον χορό του Ησαΐα: "και έτεκεν υιόν, τον Εμμανουήλ..." (μάλλον εκείνη την ώρα ήσασταν απασχολημένοι με τις ρουκέτες ρυζιού). Προσωπικά, θεωρώ πιό σωστό το Yeshua. Αν μη τι άλλο, ήταν πιό συνηθισμένο σαν όνομα.
Το επόμενο πρόβλημα που συναντά κανείς, είναι οι χρονολογίες. Εδώ τα πράγματα είναι πιό μπερδεμένα, καθώς οι μόνες πηγές που έχουμε είναι τα Ευαγγέλια (τόσο τα Κανονικά, όσο και τα Απόκρυφα). Οι αντιφάσεις που υπάρχουν ανάμεσά τους, καθώς και τα ιστορικά λάθη, είναι τόσα πολλά, που μόνο εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν. Ο Ματθαίος και ο Λουκάς αναφέρουν ότι γεννήθηκε όταν Έπαρχος της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης Αντύπας. Ο Λουκάς μας τα μπερδεύει πιο κάτω, λέγοντας ότι Κυβερνήτης της Συρίας ήταν ο Κυρηναίος, και αναφέρει και την απογραφή στην Ιουδαία και στη Συρία. Εξωχριστιανικά, ο Ιώσηπος αναφέρει την απογραφή του έτους 6 μ.Χ, περίπου δέκα χρόνια μετά από τον θάνατο του Ηρώδη (4 π.Χ) .Από αυτά, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι γεννήθηκε κάπου ανάμεσα στο 4 π.Χ και στο 6 μ.Χ.
Το ίδιο ασαφής είναι και η ημερομηνία θανάτου του. Ο Ιωάννης λέει ότι σταυρώθηκε μια ημέρα πριν το Εβραϊκό Πάσχα, στις 14 του μηνός Nissan, αλλά ο Μάρκος λέει ότι Μυστικός Δείπνος έγινε στις 15 του μηνός Nissan, ανήμερα το Πάσχα. Εαν λάβουμε υπ όψιν και τις ημερομηνίες της ύπαρξης του Πόντιου Πιλάτου ως Κυβερνήτη της Ιουδαίας ( από το 26 μ.Χ ως το 36 μ.Χ), μπορούμε να πούμε ότι πέθανε είτε στις 7 Απριλίου του 30 μ.Χ είτε στις 3 Απριλίου του 33 μ.Χ.
Πρόβλημα υπάρχει και με τις πηγές που έχουμε σχετικά με τον Ιησού. Τόσο τα Κανονικά, όσο και τα Απόκρυφα Ευαγγέλια, γράφτηκαν μετά τον θάνατό του, και σώζονται μόνο αντίγραφά τους. Υπολογίζεται ότι όλα τα Ευαγγέλια γράφτηκαν γύρω στα 80 χρόνια μετά (συν πλην μια- δυο δεκαετίες) και, επιπλέον, βρίθουν τόσων ανακριβειών και αντιφάσεων, που είναι σχεδόν αδύνατο να τα δεχτούμε σαν αξιόπιστες ιστορικές πηγές. Όσο για τις εξωχριστιανικές πηγές (Ιώσηπος, Τάκιτος, Σουετώνιος και Πλίνιος ο Νεώτερος ), κι αυτές είναι μεταγενέστερες και περίπου της ίδιας εποχής με τα Ευαγγέλια, και οι αναφορές τους είναι είτε μικρές, είτε ασαφείς. Όμως, δεν υπάρχει ούτε λέξη από συγγραφείς σύγχρονους του Ιησού! Μεγάλη αντίφαση, αν σκεφτούμε ότι παρουσιάζεται σαν διασημότητα που τον ακολουθούσαν τα πλήθη!
Η σταύρωση και η ταφή του παρουσιάζουν παρόμοια προβλήματα. Ο Ιωάννης και ο Λουκάς λένε ότι έμεινε τρεις ώρες στον σταυρό, μετά τον κατέβασαν, τον έχρισαν με αρώματα και τον έθαψαν, παρουσία των συγγενών του. Ο Ματθαίος μας τα αλλάζει. Δεν τον έχρισαν με αρώματα και οι συγγενείς δεν ήταν εκεί. Απλά τον τύλιξαν με το σάβανο και τον άφησαν στον τάφο. Όλα τα υπόλοιπα έγιναν την επόμενη ημέρα. Οι ευαγγελιστές επίσης δεν συμφωνούν στον λόγο που η Μαρία επισκέφτηκε τον τάφο, στην ώρα της επίσκεψης και στο αν ο τάφος ήταν ανοιχτός ή όχι.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Η συνηθισμένη πρακτική των Ρωμαίων ήταν να αφήνουν τους νεκρούς στον σταυρό για δύο τρεις ημέρες, μάλλον για παραδειγματισμό. Μετά τους κατέβαζαν και τους έχωναν σε ασημάδευτους, ομαδικούς ταφικούς λάκκους. Επίσης, οι σταυρώσεις δεν ήταν σπουδαίο θέαμα την εποχή εκείνη. Καθημερινό φαινόμενο, αντιμετωπίζονταν από τους ντόπιους σαν τα σημερινά τροχαία ατυχήματα: περνάς από δίπλα, λες "πω πω!" και συνεχίζεις. Και, δεδομένου ότι σταυρώθηκαν μόνο τρεις - ενώ συνήθως επρόκειτο για ομαδικές εκτελέσεις -, δεν πρέπει να προσέλκυσε μεγάλο κοινό. Υπάρχει λοιπόν πιθανότητα να μην υπήρχε καν τάφος!
Θα σταματήσω εδώ. Η σχετική βιβλιογραφία είναι τόσο πλούσια, που φτάνει για να βουλιάξει ολόκληρο στόλο. Φυσικά, δεν διεκδικώ την πατρότητα των παραπάνω - πρόκειται για συμπεράσματα που υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια, ανθρώπων πολύ πιό άξιων από μένα. Απλώς θέλησα να ξύσω λίγο την επιφάνεια, να σκάψω λιγάκι και να δώσω το δικό μου συμπέρασμα για το ποιος ήταν - για την εποχή του - ο Ιησούς: ένας αξιόλογος, πανέξυπνος και ριζοσπαστικός πολιτικός.

5 σχόλια:

  1. ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΑΔΑ - Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΕΦΩΤΙΣΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΜΙΛΑΓΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ .ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ,ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΥΤΕΙ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΜΑΥΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΩΡΙΝΗ ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Είναι αλήθεια ότι έχουν ακουστεί πολλά για το πρόσωπο του Ιησού. Στοιχεία υπαρχουν για πολλά σεναρια, αλλα η επισημη πλευρα (αν θεωρήσουμε ότι η θρησκεία είναι ο επίσημος "εκμεταλλευτης" του ονόματος) προβαλλει αυτα που την εξυπηρετουν. Ενδιαφερον ποστ παντως..

    Επιφυλλασομαι να απαντησω σύντομα, φιλε Geysser..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ήταν πολύ μάγκας ο Ιησούς, ούτε ο Χάρυ Πότερ τέτοια επιτυχία... Και όσα έλεγε (αν δεχτούμε ότι τα είπε εκείνος όλα όσα διδάσκει ο χριστιανισμός) ολόσωστα τα βρίσκω. Μόνο που η συγκεκριμένη θρησκεία εξελίχθηκε πράγματι σε όπιο του λαού και η εκκλησία παίζει δυστυχώς το ρόλο του εμπόρου ναρκωτικών. Πείτε όχι στα ναρκωτικά...
    Πολύ καλό το ποστ, επιμορφωτικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Προσωπικά δεν με απασχολεί εαν υπήρξε ή όχι ο Ιησούς. Ούτε εαν έκανε θαύματα, ούτε αν αναστήθηκε. Εκείνο που έχει σημασία είναι ο λόγος του. Εχει διαφορά εαν το "αγαπάτε αλλήλλους" το είπε ο γιος μιας παρθένας στην αρχαία Γαλλιλαία, ή ο γιος μιας σύγχρονης πόρνης στη Νέα Υόρκη; Όχι βέβαια. Το αγαπάτε αλλήλους έχει σημασία, και όχι η γυναικολογική κατάσταση της μητέρας του.

    Διάβασε αν θες και αυτό http://www.ndimou.gr/articledisplay.asp?cat_parent=2&time_id=77&cat_id=2

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τασο..

    Μπορεί να μνη απασχολεί έσενα αν έκανε θαύματα ή να αναστήθηκε, αλλα έτσι του αφαιρείς μια βασικη ιδιοτητα του: την θεϊκή του διασταση. ΚΑι για έναν πιστό είναι σημαντικό να πιστεύει και να ακολουθεί τον λογο ένος θεανθρώπου, παρα ενος κοινού θνητού. Οσο για το "αγαπατε αλληλους" σαφώς και το είπε, σαφώς και έχει σημασία, αλλα δεν είναι το μόνο που είπε. Αν η πηγη των λογων του Χριστου είναι τα ευαγγελια, δηλαση οι μαρτυριες των μαθητών του, τότε το αγαπατε αλληλους αναιρείται απο πολλα άλλα εδαφια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή