Περί Δαιμονίων και άλλων Ερώτων

Όσοι από τους κατοίκους της ελληνικής blogo-σφαιρας κάνουν τον κόπο να παιρνούν τακτικά από δω - και κάνουν τον κόπο να διαβάσουν κάτι από αυτά που κατεβάζω από το κεφάλι μου - μπορεί να θυμούνται ένα από τα πρώτα μου post, σχετικά με κείνο το μπάσταρδο, τον Έρωτα. Ίσως είναι εμφανής η αντιπάθειά μου στο πρόσωπο του, ίσως όχι. Αυτό το post αποτελεί, την κατά κάποιο τρόπο, συνέχειά του και μια ακόμα απέλπιδα προσπάθεια να ξεκαθαρίσω τους λογαριασμούς μου μαζί του.
Γενικά, ο Έρωτας αγαπιέται. Είναι επιθυμητός, μάλλον σε όλους. Φορώντας αυτό το επαίσχυντο προσωπείο του ρομαντισμού και της "ευφορίας ψυχής", έχει καταφέρει να κερδίσει πόντους και να εξυψωθεί στο υπέρτατο αγαθό. Έχει καταφέρει να συνδεθεί και με το μόνο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης που είναι αγαπητό σε όλους: το σεξ και την γενετήσια πράξη. Vae Victis όμως, κατα την ιαχή του Βρέννου κατακτητή! Μόλις γραπωθεί για τα καλά στις νευρικές απολήξεις του θύματος, παραλύει την σκέψη, ισοπεδώνει την μνήμη, καταρρακώνει την προσωπικότητα και την ατομικότητα, καταβροχθίζει τους στόχους και τα όνειρα. σαν παράσιτο ρουφάει το κάθε τι ανθρώπινο, και μετατρέπει το θύμα του σε ένα άβουλο, νεκρό κέλυφος, με μια και μόνη επιθυμία, ένα και μόνο σκοπό: να βρεθεί κοντά στο αντικείμενο του πόθου του. Σιγά σιγά , μέρα με την μέρα, ώρα με την ώρα, το κάθε τι χάνεται, εξαφανίζεται, εξαλείφεται με τρόπο αδυσώπητο και οριστικό, και το μόνο που μένει είναι ο πόθος, η επιθυμία, η αίσθηση του ανεκπλήρωτου. Κι αμέσως μετά τα νεύρα γίνονται ακορντεόν.
Ω, ναι! Βλέπω ήδη το εξαγριωμένο πλήθος να συγκεντρώνεται! Μην πυροβολείτε τον πιανίστα, αγαπητοί συνάνθρωποι! Κι αν ο διψών για αίμα ερωτοχτυπημένος όχλος ζητά ομοφώνως την καταδίκη μου στην πυρά, γιατί τόλμησα να ξεσκεπάσω αυτόν τον αχρείο μασκαρά, αυτόν τον γελοίο υποκριτή, αυτόν τον αίσχυστο φαρσέρ που διασκεδάζει με το να καταρρακώνει αθώα πλάσματα, επειδή έπεδειξα το θράσος να παραβιάσω το Άβατον, να εισχωρήσω στα Άγια των Αγίων, να αμφισβητήσω το Αλάθητο, ακούστε την τελευταία συμβουλή του πιανίστα.
Μην ερωτεύεστε! Αγαπήστε! Ο Ερωτας κρίνεται ακατάλληλος για την ψυχική υγεία!

Την προφορά μου έδωσαν ελληνική

Το παρακάτω περιστατικό είχε λάβει χώρα μεταξύ της εξ αγχιστείας θείας μου Virginia Shevlaine, ιρλανδικής καταγωγής, καθηγήτριας Αγγλικής Φιλολογίας, και μιας κατα τα άλλα ευγενέστατης κυρίας, η οποία επιθυμούσε την εγγραφή του γιού της στο Φροντιστήριο Αγγλικής γλώσσας που η θεία μου διατηρούσε. Η εν λόγω επίδοξη πελάτισσα, θέλοντας προφανώς να κάνει επίδειξη της αγγλομάθειάς της (μην παρεξηγηθώ, τα αγγλικά της ήταν αρκετά αξιοπρεπή), υπέπεσε σε ένα τραγικό λάθος, το οποίο προκάλεσε μια αρκετά ευτράπελη παρεξήγηση: μπέρδεψε την προφορά.
Συγκεκριμένα, στην φράση "May I sit here, please?" ("Μπορώ να καθήσω εδώ, παρακαλω;"), πρόφερε το sit με παχύ "s", κάτι που σε έναν γηγενή ομιλητή ακούγεται ως "shit" (για να μην χρησιμοποιήσω την καθημερινώς χρησιμοποιούμενη μετάφραση των ελλήνων, θα το μεταφράσω ως απορρίματα), μια λέξη η οποία, στην θέση του ρήματος, μεταφράζεται ως "αφοδεύω". Φυσικά, η θεία μου, γλωσσομαθής η ίδια και αρκετά συνηθισμένη από το μακέλεμα της αγγλικής προφοράς στο στόμα των ελλήνων, έπιασε αμέσως το λάθος, όχι όμως και ο, παρών εκείνη την στιγμή, τρίχρονος γιός της, ο οποίος ξέσπασε σε έναν συνδυασμό γέλιου και αηδίας. Μετά την πανικόβλητη απομάκρυνσή του, η παρεξήγηση λύθηκε αισίως, με την αρχικά συγχυσμένη κυρία να δέχεται τις εξηγήσεις και, τελικώς, να εγγράφει τον γιό της (άλλος ένας ευτυχισμένος πελάτης).
Το παραπάνω περιστατικό δείχνει ξεκάθαρα το πρόβλημα που έχουν οι έλληνες στην χρήση μιας ξένης γλώσσας και ιδιαίτερα μιας γλώσσας της οποίας η προφορά παίζει ρόλο στο νόημα μιας λέξης. Φυσικά, το φαινόμενο παρατηρήται σε όλους όσους έχουν γλώσσες με διαφορετικούς τονισμούς και προφορές - για παράδειγμα, οι Γάλλοι μεταφέρουν το φαινόμενο του τονισμού της λήγουσας σε όποια γλώσσα και αν μιλούν, με αρκετά κακόηχα αποτελέσματα - αλλά επικεντρώνω την προσοχή μου στους έλληνες, καθότι έλληνας ο ίδιος. Στην ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει διάκριση μακρών και βραχέων φωνηέντων - όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν για το αντίθετο διάφοροι γλωσσαμύντορες "εθνικών" πεποιθήσεων και έτεροι λάτρεις του πολυτονικού - ούτε ιδιαίτερη διάκριση δασέων και ψιλών συμφώνων (εκτός, ίσως, ελαχίστων εξαιρέσεων). Εξαιτίας όμως διαφόρων επιρροών από άλλες γλώσσες, τέτοιες προφορές παρατηρούνται κατά τόπους, χωρίς όμως να σημαίνουν κάτι. Για παράδειγμα, σε πολλές περιοχές της επαρχίας, έχω παρατηρήσει να γίνεται χρήση του δασέως "σ" (παχύ "σ") εναλλακτικά με το "επίσημο" συρριστικό, χωρίς καμία διαφοροποίηση στο νόημα, ιδιαίτερα πριν από φωνήεν - φαινόμενο το οποίο, πιστεύω, είναι σλαβικής προελεύσεως. Παρόμοια, και ίσως πιό διαδεδομένο, παρατηρήται το δασύ "λ", κι αυτό μάλλον σλαβικό, το οποίο εκλαμβάνεται από τύπους Κολονακιώτικης ιδιοσυγκρασίας σαν δείγμα "βλαχιάς" ή "επαρχίας", φαινόμενο αρκετά υποτιμητικό και για τους κατοίκους της επαρχίας και για τους Βλάχους. Και να μην αναφερθώ στο συρώμενο "λ" (πολύ πιθανό τούρκικης καταγωγής) των Βορειοελλαδιτών το οποίο ουκ ολίγες φορές έχει γίνει αντικείμενο χλευασμού και σκωπτικών σχολίων από τους "Νότιους". Τέτοια φαινόμενα μεταφέρονται στην χρήση ξένων γλωσσών από έλληνες, με συχνά τραγελαφικά αποτελέσματα.
Υπάρχει όμως και μια ακόμη πλευρά στο όλο ζήτημα, όχι πρακτική αλλά, θα έλεγα, ιδεολογική. Φαίνεται ότι έχουμε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα στην εκμάθηση και χρήση της ενδεδειγμένης προφοράς μιας ξένης γλώσσας, όχι εξαιτίας πρακτικών διαφορών, αλλά εξαιτίας καθαρά ψυχολογικής και ιδεολογικής στασιμότητας. Κλασικό παράδειγμα η προφορά της γαλλικής γλώσσας η οποία, αν και απολύτως απαραίτητη, απορρίπτεται με συνοπτικές διαδικασίες ως... αμφιβόλου αρρενωπότητας. Το ίδιο πρόβλημα, αν και σε μικρότερο βαθμό, το έχουν και οι άγγλοι, αλλά για τελείως διαφορετικούς λόγους - σωβινιστικούς ως επι το πλείστον. Αντίστοιχα, η προφορά της αγγλικής γλώσσας πολλές φορές ερμηνεύεται ως δείγμα υπεροψίας, φαινόμενο το οποίο αναμφισβητητα οφείλεται στην ύπαρξη της Standard English και στην σύνδεσή της με, υποτίθεται, εκπαίδευση ανωτέρου επιπέδου - για όσους απορείτε, η Standard English είναι κάτι αντίστοιχο με την δική μας Καθαρεύουσα και είναι πλέον παρελθόν. Σε μικρότερο βαθμό, στο άκουσμα της γερμανικής γλώσσας το πρώτο που μας έρχεται στο μυαλό είναι ο Hitler και οι λαοσυνάξεις της Νυρεμβέργης ( υπό την υπόκρουση στρατιωτικού βηματισμού) ενώ, όταν ακούμε Ιταλό ή νομίζουμε ότι μας κάνει καμάκι ή ότι ανήκει στην Cosa Nostra.
Επαναλαμβάνω ότι τέτοια φαινόμενα δεν είναι αποκλειστικά ελληνικά. Παρόμοια αντιδρούν, μερικές φορές, και οι ξένοι στο άκουσμα της ελληνικής γλώσσας. Για παράδειγμα, πολλοί Σκανδιναυοί, όταν ακούν ελληνικά, τους φαίνεται σαν ένα στακάτο "τακ-τακ-τακ", κάτι σαν χαλίκια που κατρακυλούν σε καλντερίμι , ενώ σε παρόμοια ερώτηση, γνωστός μου άγγλος τα περιέγραψε σαν "ιταλικά με γεμάτο το στόμα". Επίσης, δεν είναι σπάνιο να μπερδεύεται η γλώσσα μας με τα ισπανικά ή τα αραβικά. Όλα αυτά οφείλονται στις φωνητικές ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας - γλωσσολογικά, η μόνη γλώσσα της Ινδοευρωπαϊκής οικογένειας που πλησιάζει κάπως είναι η αρμενική - καθώς και στις απειράριθμες επιρροές που έχει δεχθεί από άλλες γλώσσες.
Αυτό που θέλω να αναδείξω είναι ότι η προφορά μιας ξένης γλώσσας είναι απαραίτητη για την σωστή χρήση της και επ'ουδενί δεν αποτελεί ένδειξη ιδιοσυγκρασίας ή ψυχολογικής κατάστασης. Την επόμενη φορά λοιπόν που κάποιος σας μιλήσει γαλλικά με την γαλλική προφορά, μην νομίσετε ότι είναι gay. Και, επειδή είναι πιό πιθανό να γνωρίζετε αγγλικά παρά γαλλικά ή γερμανικά, μην διστάσετε να χρησιμοποιήσετε την αγγλική προφορά. Τουλάχιστον, θα ακούγεστε πολύ καλύτερα από τον Πρωθυπουργό μας, όταν μιλάει σε ξένους.

Κάτι μικρό και περιεκτικό...

Μόνο μια μικρή προτασούλα, προς σκέψιν και εγκεφαλική άσκηση. Τάδε έφη Βαγγέλης Παπαδόπουλος, δημοσιογράφος και στέλεχος της ΕΡΤ:"Αν ο Καρατζαφέρης είχε γεννηθεί στην Αμερική, θα ήταν ο Ομπάμα.".Τα υπόλοιπα, αφού κόψω τις φλέβες μου...

Ποδανά

Ρίξτε μια ματιά στην παραπάνω εικόνα και πείτε μου τι δεν πάει καλά. Όχι, μην πιστέψετε ότι υποτιμώ την νοημοσύνη σας ή την παρατηρητικότητά σας. Δεν ζητάω να μου πείτε ότι ο χάρτης είναι ανάποδα. Αυτό που δεν πάει καλά, είναι ο τρόπος που λειτουργεί το μυαλό σας - και, κατ'επέκταση, το δικό μου! Και πριν εξοπλιστείτε με δικράνια, δικούλια, τσουγκράνες και αναμμένους δαυλούς εναντίον μου, ζητώντας οχληδόν την καταδίκη μου στην πυρά, εξηγούμαι αμέσως.
Το σημερινό σύστημα παγκόσμιας χαρτογραφίας έχει επηρεαστεί εν πολλοίς από τον Πτολεμαίο, ο οποίος έζησε γύρω στο 100 μ.Χ (συγκεκριμένα από το 83 ως το 168 μ.Χ). Ο τύπος αυτός ήταν ο πρώτος που συστηματοποίησε την χαρτογραφία και μάζεψε όλη σχεδόν την υπάρχουσα γνώση γύρω από την γεωγραφία, στο μνημειώδες έργο του Geographia. Η ιδέα του να τοποθετήσει την περιοχή της Μέσης Ανατολής στο κέντρο, έχει μια πολύ απλή εξήγηση: εκεί γεννήθηκε και εκεί πέθανε (συγκεκριμένα στην Αίγυπτο) . Η άλλη του συνήθεια, να τοποθετεί την Ευρώπη από πάνω, έχει κι αυτή μια απλή εξήγηση : η πλειοψηφία των εμπορικών, στρατιωτικών και ταξιδιωτικών διαύλων, κινούνταν από την Ευρώπη προς την Αίγυπτο και την Μέση Ανατολή και τούμπαλιν. Αυτές οι πρακτικές μεταλαμπαδεύτηκαν σε μεταγενέστερους γεωγράφους και χαρτογράφους, για να φτάσουν στις μέρες μας να θεωρούνται status quo και να εκλαμβάνονται ως "σωστές".
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να είναι έτσι. Οι κατευθύνσεις και οι προσανατολισμοί σε έναν χάρτη είναι αυθαίρετα θεσμοθετημένοι και ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Ακόμα και οι μαγνητικοί πόλοι της Γης δεν μπορούν να προσφέρουν ένα σύστημα αναφοράς μιας και μετακινούνται συνεχώς, με ρυθμό περίπου μιας μοίρας τον χρόνο. Αναγκαστικά λοιπόν έπρεπε να επιλέξουμε ένα σύστημα αναφοράς που να "φαίνεται" βολικό και, μιας και οι περισσότεροι πολιτισμοί αναπτύχθηκαν σ'αυτό που λέμε "Βόρειο Ημισφαίριο", φαινόταν λογικό να είναι "από πάνω".
Όλη αυτή η ιδεολογία έχει οδηγήσει σε ένα φαινόμενο που ο Richard Dawkins περιγράφει σαν "Σωβινισμό του Βορείου Ημισφαιρίου". Σ'εμάς τους Ευρωπαίους φαίνεται όχι μόνο "λογικό" αλλά και "σωστό" να απεικονιζόμαστε "από πάνω", όπως μας φαίνεται "λογικό" και "σωστό" τον Ιανουάριο να έχουμε Χειμώνα. Τίποτα όμως από αυτά δεν είναι λογικό και σωστό. Δεχόμαστε ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι στο Βόρειο Ημισφαίριο, χωρίς να σκεφούμε ότι οι λέξεις "Βόρειο" και "Νότιο" μπορούν κάλλιστα να αλλάξουν, και δεχόμαστε ότι τον Ιανουάριο πρέπει να έχουμε Χειμώνα, χωρίς να σκεφτόμαστε ότι οι φίλοι μας οι Αυστραλοί κυκλοφορούν στις παραλίες με τα μαγιώ τους. Δεν είναι "σωβινισμός" με την κακή έννοια, απλά είναι θέμα συνήθειας και προοπτικής.
Δεν υπάρχει τίποτε το λάθος στην παραπάνω εικόνα. Ούτε υπάρχει κάτι λάθος στο μυαλό σας, όπως ειρωνικά άφησα να εννοηθεί. Την επόμενη φορά όμως που θα κοιτάξετε έναν Παγκόσμιο Χάρτη, έναν Άτλαντα ή την υδρόγειο στο γραφείο σας, καθίστε λίγο και σκεφτείτε πόσο αυθαίρετα είναι όλα αυτά. Δεν ξέρω τι θα ανακαλύψετε, αλλά, προσωπικά, την πρώτη φορά που είδα τον παραπάνω χάρτη, νόμιζα ότι έβλεπα έναν άλλο πλανήτη.

Από το "Έχω ένα όνειρο" ως το "Ναι, μπορούμε"

Ήταν Αύγουστος του 1963 όταν ένας νεαρός πάστορας από την Ατλάντα στάθηκε μπροστά από το Μνημείο Λίνκολν και έδωσε έναν λόγο που έμελε να σημαδέψει, όχι μόνο την Ιστορία της Αμερικής, αλλά την ιστορία όλου του Κόσμου. Ο λόγος του Martin Luther King έμεινε στην Ιστορία και στην Μνήμη με τον τίτλο "Έχω ένα όνειρο", αλλά ο εμπνευστής του δεν έζησε για να δει το όνειρό του να πραγματοποιείται. Τέσσερα χρόνια μετά δολοφονήθηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, στο Μέμφις, από τα πυρά του James Earl Ray. Μια εποχή τελείωνε και μια καινούρια άρχιζε - όπως συμβαίνει με κάθε πολιτική δολοφονία.

Πέρασαν σχεδόν σαράντα χρόνια από τότε, και ένας άλλος λόγος ήρθε για να γραφτεί στην Ιστορία. Χθές, γύρω στις 4:00 το πρωί ώρα Ελλάδας, ο Barack Obama έδωσε τον νικητήριο λόγο του στο Grant Park του Σικάγο, έναν λόγο για τον οποίο θα διακινδυνεύσω την πρόβλεψη ότι θα μείνει στην ιστορία με το όνομα "Ναι, μπορούμε" ("Yes, we can"). Έναν λόγο τον οποίο θεωρώ σημαντικό, όχι μόνο γιατί δώθηκε από τον πρώτο Αφροαμερικανό στην Ιστορία που κέρδισε την προεδρία των Η.Π.Α, αλλά και γιατί στο κοινό του είδα να πραγματοποιείται, επιτέλους, με τρόπο αδυσώπητα ξεκάθαρο, το όνειρο του Martin Luther King.

Η χθεσινή συντριπτική νίκη του Obama δεν ήταν μόνο πολιτική. Κατάφερε κάτι που οι Ρεπουμπλικανοί έχουν να επιτύχουν από την εποχή του Eisenhower, και οι Δημοκρατικοί, στην παρένθεση της προεδρίας Clinton, έκαναν τα αδύνατα δυνατά για να χάσουν: να κερδίσει τον λαό. Οι αριθμοί αποκαλύπτουν την αλήθεια: ένα απίστευτο 65% προσέλευσης στην κάλπη (το μεγαλύτερο στην ιστορία), 60% στον πληθυσμό μέχρι 30 ετών, ένα αναμενόμενο αλλά και πάλι απίστευτο 96% στους Αφροαμερικανούς και στους Λατινογενείς, 52% στο σύνολο ψηφοφόρων (εκεί που οι Δημοκρατικοί πάντα ζορίζονται να πετύχουν το 50%). Ήταν η πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό που ο λαός πραγματικά μίλησε.

Σίγουρα η νίκη Obama δεν έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τις πολιτικές του ικανότητες - οι οποίες υπάρχουν και είναι σαφείς. Ένα ποσοστό των ψηφοφόρων - είμαι σίγουρος γιαυτό - δεν ψήφισε υπέρ του Obama, αλλά εναντίον του Bush. Η Αμερική, καθώς και κάποια δισεκατομμύρια ανα την υφήλιο, έχουν σιχαθεί τους Ρεπουμπλικανούς στο τιμόνι της μεγαλύτερης υπερδύναμης στον κόσμο, και αυτή ήταν η ευκαιρία που έψαχναν. Εδώ κολλάει το παπανδρεϊκό "φτάνει πια". Και ο Obama όχι μόνο το εκμεταλλεύτηκε αυτό, αλλά παρουσίασε και την λύση. Την ώρα που ο McCain και η αχώνευτη hokey-mom Sarah Palin αναλώνονταν σε επιθέσεις ενάντια στον Obama, αυτός παρουσίαζε την ατζέντα του και τα σχέδιά του για την επόμενη μέρα. Με μια καμπάνια που ήδη έχει καταχωρηθεί σαν η καλύτερη όλων των εποχών, ο Obama παρουσίασε μια λύση βιώσιμη, λογική και με προοπτικές, μια λύση που όχι μόνο υπόσχεται, αλλά καλεί τον λαό να συμμετάσχει και να ηγηθεί ο ίδιος. Δεν είναι τυχαίο που λέει "we the people" ( "εμείς ο λαός").

Να ξεκαθαρίσω ότι ψήφισα - τρόπος του λέγειν - Obama δαγκωτό. Όχι μόνο γιατί είναι νεαρός, όχι μόνο γιατί σπάει τα δεσμά των φυλετικών διακρίσεων και του ρατσισμού, αλλά γιατί καταλαβαίνει και ενεργεί σύμφωνα με έναν παγκόσμιο και απαράβατο νόμο: ότι κάθε κράτος και κάθε λαός είναι κομμάτι του Κόσμου - κάτι που κανένας Bush δεν κατάλαβε και δεν μπορεί να καταλάβει. Μένει μόνο να δούμε τι θα κάνει για να πραγματοποιήσει τα όσα πιστεύει.

Update:Ο λόγος του, έτσι όπως δημοσιεύτηκε στο Google.